China markanx gripe caribeña ukham sutinchat usuw uñstawayi

Kuns mä sutix qillt`atapamp jakuwipamp uñast`ayäspa?. Walpin amuyt`ayistu kunjatix uka qillqatax cepa del virus de la influenza (flu) uka qillqatanakamp qillqataspa. Aka hemaglutinina de tu neuraminidasa (panpach sutinakax chhaxi usu “H” “N” ukham sutim uñt`tata) uka sutinakax yatiñapuniwa, ukhamarus Junta Porcina Nacional influenza sani [en] (PDF): usunakan sutipax yatiñax wali askiwa kunatix yatisax sumpin chiqaruk amuyt`asna.

Sañani: naysir pachana mara t`aq phaxin chhuxi usu aviar/porcina Ukhapachanxa, irnaqirinakax khaysa Trinidad y Tobago Venezuela uksar walpin chhuxi usu aviar ukat kutqatapxi. Ukampis mä delegación p`iqinchat Chinan irnaqir tuqit, Xi Jinping, irnaqirinak khaysa Haíti tuqit ukanak Trinidad y Tobago uksar purintawayäpxi ukhamarus jupanakax sawayäpxi: janiw kuna aycha, manq`a yanaka aka República Dominicana uksat mantañjañapakiti.

Aka wakisiwayi kunatix janiw sum jaqukipapxiti chino arut ingles arur Xinhua, ukaxa. Sawayapxi novelistamp bloguero canadiense [en] Crawford Kilian [en].

Kilian nayra uñjawipax ni 6 uru mara t`aqa phaxsin 2013 ukha pachaw amut`awatayna yatxatayna khaysa blog tuqipan akam uñast`atatayna «H7N9 Caribe tuqina?» [en] ukat jupax Trinidad Express uksar yatiyawiyatayna [en] akham p`iqinchata “chhuxi usu aviar qalltatapa jan jam chiqa”. Uka qillqatax sanwa “sospechoso” chhuxi usu Trinidad y Tobago tuqina, ukampis jiskt`ankax ukat qalltxiwa kunats 153 jaqinak p`iqinchat china irnaqir Xi Jinping Trinidad uksar nayrir pacha mara t`aq phaxsina jan examinatawayapxi mantas ukhaxa, yatiptanwa china uksanx chhuxi usu aviar ukat irnaqasipki.

Qillqatax ministro de Salud de Trinidad y Tobago ukar sutinchi sasa janiraw chhuxi usu aviar marqan utjiti, jan ukax uka usu aksatuqir mantanispaw kunatix Venezuela jak`akiwa.
Kawkhats qalltawayañani? ukham Kilian qilltawayi [en]. “ chino jaqinakax visitir Trinidad uksar H7N9 uka chhuxi usu ukampiw sasa jan jamakiw walikiti, jan ukax sapsna china irnaqir Xi yanapirinakapampix wallpa aljatat qulqi qatuqapxi. China uksäna janiw chhuxi usu aviar combatiskiti. China jaqi jiwatanaka, chhuxi usu aviar uka usuninak mayjakiw jan jamakiw amuyt`añaxa. Ukampis Venezuela uksan juk`am juk`am chhuxi usuninak uñstaski janiw H7N9 ni H5N1 ukaninipkiti.

Uka urpacha, Kilian yatiyi [en] kunjamat jan wali yatiyawi qalltawayi jikiniwayatayna: mä qilltawin aka agencia oficial de prensa de China, Xinhua, ukan akham p`iqinchatataskana “chhuxi usu aviar 724 Venezuela jaqinakar katunti”. Uka qillqatax parlani “virus de gripe aviar A/H1N1”: H1N1 chhuxi usu porcina ukawa janiw chhuxi usu aviar ukakiti. (chinun qillqatanakax Xinhua ukat khaya 28 ur llamayu phaxsint [zh] venezolanun chhusu usup sutipamp jakuwipamp uñast`ayani)

Blog Haiti Observer, Florida uksata, 7 ur mata t`aq phaxsin mä post ukana [en] pachpa pantajaw uñast`ayani aka jan wallpa aycha, kunayman yanak aychanak República Dominicana uksat mantanjañapataki, ukansti, qillqat sañ munanwa, chhuxi usu aviar (virus H1N1 virus) qalltatapata yatiyawiwa. Irurax diario haitiano en francés, Le Nouvelliste ukan qalltawayi.
[fr].

República Dominicana sapa mara 25 waranq waranq k`awna, kimsaqallq waranq waranq wallp Haíti uksax alji. 2008 maran República Dominicana uksan chhuxi usu aviar H2N2 [en] chhuxi usu aviar H2N2 utjanwa, juchhax dominican irnaqirinakax yatiyapxi jichhax janiw kuna chhuxi usu aviar uk aka marqan utjiti, uka phisqa chhuxi usut jiwatanakax chhuxi usu porcina ukat jiwawayapxi.

Aruskipäwimp qallantama

Amp suma, qillqirinaka Mantaña »

Guidelines

  • Taqpach amuy qillqatanakax mä moderadoran uñakipatawa. Mayat jilx jan amuy qillqatam apayamti, jan ukax spam ukjamaspawa.
  • Mayninakar yäqañamp uñjama. Jan wali amuy qillqäwinakamp qillqatanakax janiw aprobatakaniti.