Bolivia: Judicial chhijlläwix jan kuna campañ lurasaw phuqhasi

Bolivia markanx 16n willküru uru taypisata phaxsinx chhijllaw uruwa. Ukampirusa, aka chhijlläwix nayrurunakat sipans mayjt'atawa, candidatunakataix campañax janiw satanwa, jupanakatakix Órgano Electoral Plurinacional ukaw yatiyir taypinakatak yatxatatanapatx uñt'ayawayi.

Aka chhijlläwix janiw irpiritaki, Congres irpiritaki, Alcaldetakikiti. Bollivianx nayrir kutipuniw 56ni jueces, magistrados de la Corte Suprema, Tribunal Constitucional, Consejo de la Judicatura ukat Tribunal Agrícola/Ambiental markachirinakax chhijllt'apxani.

Chhijlläwinakax machaq Constitución ukan jaysatawa, walja markachirinakaw lup'ipxi, Movimiento al Socialismo (MAS) ukan irpirix uka uñacht'awinakax jupan askipatakiw sasina.

Yaqhip amtax Evo Morales irpirin amuyunakapawa, llumpaqa phaxsin 2011ni Tolata ukan tantachawin «Jila, kullakanaka Órgano Judicial chhijllawinx mayampw 60, 70 jan ukax 90, 100 ukhampiw sapa patakat atipañani sasina«. Yaqhip jan aski chhijllawinx utjawayiwa, Presidente del Tribunal Supremo Electoral, Wilfredo Ovando, jupax jikjatawayiwa.

Twitter ukan Gastón (@gastulas) apnaqirixa, candidatunakat tuytiyasaw uñt'ayi:

«googleen» el nombre de cualquier candidato en las #judiciales2011 y verán su «imparcialidad». Vergüenza y asco! #YoVotoNulo

«googleen» kawknir candidatun sutipasa #judiciales2011 «imparcialidad» ukawa uñjapxani. P'inqachäwi #YoVotoNulo

Ukampirusa, candidatunakarux janiw suma uñt'atakiti, jan campaña luraw utjatapatxa. Yatiririmpi ukat Andrés Gómez Vela blogerumpix kast chhijllirinakaruw chhijllt'i. Jisnawa, Rimay Pampa blogupanxa, uñt'ayiwa «voto legal» kawkir markachirinakati yatipki ukanaka:

…aquellas que siguieron las fugaces entrevistas a los 116 candidatos y candidatas y se documentaron sobre los antecedentes y méritos de sus preferidos. En otras palabras, los que decidieron soberanamente su voto (¿habrá al menos uno?).

…116 candidatos jan ukax candidatas ukanakar arapk ukanakaxa iyawapachati yatxatatanapampixa, (Maynis utjpachati?).

Partido político ukar uñtirinakas utjarakiniwa. Gómez jupax sarakiwa, khitinakati jan khititak chimpuntañs atki ukanakax amuyuarjamaw lurapxani. Khitinakati jan iyawapk uka chhijllawimpix ukarux k'umiw chuymampiw chimpuntapxani:

Es la ciudadanía que se precia de ser reflexiva y leer la política desde la realidad. Unos apoyaron el proceso sin ambages, otros con reparos, otros con cálculo y otros con visión histórica. Algunos están arrepentidos y otros decepcionados y otros desorientados. Alistan su marcador negro o rojo para escribir: Fuera, basta, adiós o alguna leyenda contra Evo. Su voto será nulo para el Órgano Electoral, pero, válido para la sociedad.

Markachiriw ukx amuyasa, khamarak partido politico ukanakarus uñjarakispa, yaqhipanakax ch'amanchapxiwa. Yaqhipanakax chuyma ch'alljatatapxiwa, ukhamarakiw jan sum atipkiti. Wila, ch'iyara qilaqañanakapwa qilqañatak wakichasipxi: Sarpana, ukhakamaki, jan mayampitaki, Evotak mä leyenda lurasa. Órgano Electoral ukatakix nulo ukhamaniw chimpuntawipaxa, ukampirus jaqitakix askikiniwa.

Ukhakamax sapa candidatunakatakix campaña ukax janiw satawa, oposición uksankirinakan campañapax No jan ukax Voto Nulo janiw qhanakiti. Ukampirusa, Twitter users apnaqirinakan uñacht'ayatawa, khitinakati voto nulo sasin apnaqapxi. Roberto Laserna ciencias sociales ksat yatjatirix (@roblaser) tuytiyiwa:

Conozco a todos los candidatos #Judiciales2011: se prestaron a esta grosera manipulación y eso los define. Son indignos de mi voto. Nulo!

#Judiciales2011 ukan candidatunakaparux uñt'twa: indigno ukhamanakapxiw Nulo chimpuntawijatja

Tukuyarusti, internet tuqin utjaraiw uñacht'ayawinakaxa, Miguel Buitrago MABB blogun uñt'ayi, jupax kunayman uñt'ayawinakwa uñtayi [en] papeletarux kunjams chimpuntasisp nulo ukaxa. Yaqhipanakax TIPNIS uka aru qilqantasina, ukax uka thakhi lurawiruw uñanchayasispa, ukatx «Fuera Quinteros» ukhamas qilqantatarakispawa Equipo Nacional de Fútbol de Bolivia uksar uñanchayasa, Copa Mundial de 2014 uksar uñañchasa. Twitter apnaqirix (@ch0ben) jichhakiw qilqt'awayi:

Nunca he reflexionado tanto sobre la manera más efectiva de anular una papeleta electoral… Es lo que nos toca en estas circunstancias.

Papeleta electoralar janiw sañaakix janiw lup'kayati…jichhanakax ukaw wakt'istu.
Jisk'a jamuqax César Catalán ukan Flickr tuqin apkatatawa(CC BY-NC 2.0)

Aruskipäwimp qallantama

Amp suma, qillqirinaka Mantaña »

Guidelines

  • Taqpach amuy qillqatanakax mä moderadoran uñakipatawa. Mayat jilx jan amuy qillqatam apayamti, jan ukax spam ukjamaspawa.
  • Mayninakar yäqañamp uñjama. Jan wali amuy qillqäwinakamp qillqatanakax janiw aprobatakaniti.